RİNGELMANN ETKİSİ
Yapmakla
sorumlu olduğunuz bir ödevinizin ya da görevinizin olduğunu düşünün. Bu görev
sadece sizin sorumluluğunuzda ve sadece sizin üzerinde çalıştığınız ölçüde
ilerleyerek tamamlanacak. Aksi takdirde bitmeyecek ve bir köşede sizi
bekleyecek. Yani kesinlikle tam performans çalışmanızın gerekeceği bir durumdan
bahsediyoruz.
Şimdi
aynı görevin sadece size değil de sizin de içinde bulunduğunuz sekiz kişilik
bir gruba verildiğini varsayalım. Görevler sekize bölündüğü ve size düşen payın
büyük oranda azaldığı bir durum söz konusu. Peki bu durumda ilk senaryodaki
gibi tam performans çalışmaya devam eder misiniz yoksa siz gerçek iş gücünüzü
ortaya koymasanız da gruptan birilerinin görevi zaten tamamlayacağını düşünerek
fazladan çabaya gerek duymaz mısınız?
Kendinizi
ikinci senaryoya yakın hissettiyseniz pek de yalnız sayılmazsınız.
Sosyal
psikolojiye adını sosyal kaytarma (social loafing) olarak da yazdıran bu
durumun kökeni 1913 yıllarında yapılan bir deneye dayanıyor. Fransız ziraat
mühendisi Maximilien Ringelmann,
yaptığı deneyde öğrencileri tekli, ikili ve üçlü gruplara ayırarak her bir
gruba birer halat veriyor. Ardından öğrencilerden bu halatları çekmelerini
isteyerek kuvvetölçerle ölçüm yapıyor. Elde ettiği ölçümler sonucunda tekli
gruptan üçlü gruba doğru ilerledikçe öğrencilerin ipe uyguladıkları ortalama
kuvvetin %50 oranında azalmakta olduğunu görüyor. Yani gruba eklenen her üye
sayısında öğrencilerin performansının düşmekte olduğunu keşfediyor. Grubun
niceliksel büyüklüğü ile grup üyelerinin gruba niteliksel katkılarının ters bir
orantıya sahip olduğunu gösteren ve sosyal kaytarma olarak da bilinen bu etki,
Maximilien’in soyadı verilerek, Ringelmann etkisi şeklinde adını literatüre
yazdırıyor.
Literatüre
baktığımızda bireylerin grup içindeki genel çabalarının azalmasına dair temelde
iki neden olduğunu görüyoruz. İlki motivasyona yönelik kayıp iken diğerinin
koordinasyona yönelik kayıp olduğunu söyleyebiliriz. Motivasyona yönelik
kayıpta üyeler; sayıca giderek artan grup üyelerinin, görevleri zaten
yapacağını varsayarak farkında olmadan sosyal kaytarmaya yöneliyor. Bu durum da
grup büyüklüğünün Ringelmann etkisini artıran bir diğer neden olarak karşımıza
çıktığını gösterir. Koordinasyona yönelik kayıpta ise grup üyelerinin görevleri
netleştirme, görev dağılımı yapma, ortak kararlar ya da kişinin becerisine
uygun olmayan görevleri üstlenmesi gibi durumları içeren bir nedendir. Dolaylı
olarak motivasyonu etkilediğini söylemek mümkündür. Son olarak tüm bu nedenlere
beklentilerin getirdiği kaygıları da ekleyebiliriz.
Ringelmann
etkisini en aza indirmek ve grup çalışmalarını daha verimli hale getirmek adına
neler yapılabileceğini düşünecek olursak şüphesiz ki akla gelenlerden birçoğu
gruptaki üyelerin iş ve görev tanımlarını netleştirmek olacaktır. Ayrıca övgü
gibi olumlu pekiştireçlerin insanları teşvik eden bir faktör olduğu yapılan
araştırmalarca da ortaya konduğu için bu yolu da kullanabilir ve grup üyelerini
yaptıkları işler için takdir edip ödül sistemi oluşturmak da işlevselliği
artıracaktır.
Ayşe
DÖNMEZ
KAYNAKLAR
Forsyth,
D. R. (2009). Group dynamics (5th ed.). Pacific Grove, CA:
Brooks/Cole
Karau,
S. J., & Williams, K. D. (1993). Social loafing: A meta-analytic review and
theoretical integration. Journal of Personality and Social Psychology, 65,
681-706.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Ringelmann_etkisi#Kaynak%C3%A7a
Yorumlar
Yorum Gönder