CARL GUSTAV JUNG'UN YAŞAM ÖYKÜSÜ- HÜSEYİN GÜZEY

 

Carl Gustav Jung’un Yaşam Öyküsü

Carl Gustav Jung, İsviçre Reformist Kilisesine bağlı bir papazın ve ilahiyatçı bir babaya sahip olan bir annenin oğlu olarak 1875 yılının temmuzunda İsviçre’nin Thurgau kantonuna bağlı Kesswil bölgesinde dünyaya geldi. 8 tane papaz amcaya ve spiritüalizmle ilgilenen anne tarafından akrabalara sahip olan Jung, çocukluğunu dinî ve mistik bir ortamda geçirdi. Adını dedesinden alan Jung’un -söylentilere göre- büyük dedelerinden birisi de meşhur Alman şair Goethe’ydi.

Çocukluk yıllarını “yalnız, yalıtılmış ve mutsuz” sıfatlarıyla niteleyen Jung, evdeki tek çocuk olma statüsünün de etkisiyle içe dönük, kısmen merdümgiriz, hissiyatını çevresiyle paylaşmayan bir karakter yapısına sahipti. Bu karakter yapısının olumlu etkilerinden birisi, psikiyatri uzmanlığına katkıda bulunan derin gözlem yeteneği ve uzun zaman aralığında sürdürebildiği dikkat meziyetiydi. Çocukluk günlerini; gördüğü düşlerin ve doğaüstü düşlemlerinin anlamlarını sorgulayan, yalnızlığının bir sonucu olarak oyduğu ahşap figürlerle sohbet eden, saatlerce çevresindeki yetişkinleri çözümlemekle uğraşan bir yapıda geçirmiştir. 6 yaşından itibaren Latinceyi öğrenmeye başlayan Jung, modern Avrupa dillerinin yanı sıra antik dilleri dahi okuyabilirdi. Bu dil yetisi onda dil ve edebiyata yönelik bir eğilim oluşturmuştu.

Jung’un ailevi yapısı oldukça karmaşıktı. Reformist bir kilisede papazlık yapan ancak dinî inancına dair kuvvetli şüpheleri ve zihin karmaşıklığı bulunan huysuz ve melankolik bir babaya; gerçekçi, yufka yürekli ve mutlu bir ev kadını profili ile dengesiz, gizemli ve ezoterik bir büyücü profili arasında dönüşümleşen bir anneye sahipti. Nitekim, Ellenberger (1978)’e göre ailenin anne tarafına delilik bulaşmış gözüküyordu! Jung’un çocukluğunun erken dönemlerinde annesinin aylarca bir akıl hastanesinde rehabilite edilmesi ve annesinin karakteristik yapısı; Jung’un zihnindeki erkek profilinin güvenilir, kadın profilinin ise güvenilmez nitelikte olmasına yol açmıştı.

Üniversite eğitimini tercih etme sırasında bir gece vakti rüyasında arkeolojik unsurlara dair derin düşler görmesi, onu öncelikle Arkeoloji bölümüne yönlendirse de daha sonrasında tıp eğitimi almakta karar kıldı ve Basel Üniversitesinde öğrenim gördü. Basel Üniversitesinde gördüğü öğrenim süresince psikiyatri alanına ilgi duyan Jung, kariyerini bu alanda ilerletmeye karar verdi. 1900 yılında Basel Üniversitesinden mezun olduktan sonra -şizofreninin de isim babası olan- Eugen Bleuler’in asistanlığını üstlenmek üzere, ilk görev yeri olarak Zürih’teki bir akıl hastanesine atandı. Burada gözlemlediği hastalara uyguladığı sözcük testine dayanarak “kompleks” kavramını geliştirdi. Bu hastanede görevini yürütmesinin yanı sıra Zürih Üniversitesinde “okült fenomenler (gizli görüngüler)” ile ilgili tezini tamamlayarak doktorasını yaptı ve bu üniversitede kısa bir süre eğitmenlik görevini üstlendi. 1903 yılında Emma Rauschenbach ile evlendi.

Çocukluk döneminden itibaren gördüğü rüyaları bilinç dışı unsurlara dayanarak yorumlayan bir karakter yapısına sahip olması, onu ileri yaşantısında bu alanda ilerlemeye teşvik etti. Paris’te bilinç dışı ve hipnoz üzerine çalışmalar yürüten Pierre Janet ile tanışan Jung, Janet ile 6 ay çalıştı. Daha sonra ise Freud ile tanıştı.

Ezelî Dost ve Ebedî Düşmanlar: Jung ve Freud’un İlişki Düzlemi

 “Rüyaların Yorumu” adlı kitabın -her ne kadar ilk okuyuşta etkilenmese de ikinci okuyuşun teşvikiyle- kendisinde bıraktığı derin etkiler sonucunda Jung, 1906 yılında Freud ile düzenli bir şekilde mektuplaşmaya başlamıştır. Bu ikilinin ilk buluşması, 1907 yılında Viyana’da gerçekleşmiştir ve tam tamına 13 saat sürmüştür. 1907 yılından itibaren 5 yıl boyunca birlikte çalışan Freud ve Jung’un arasındaki ilk soğuk yel 1909 yılında bir Amerika gezisi sırasında eser. Freud’un “kraliyetimin prensi ve halefi” şeklinde betimlediği Jung’un, 1911 yılından itibaren başkanlığını üstlendiği Uluslararası Psikanalitik Derneğinden istifa etmesiyle bu ikili arasındaki ilişki darmadağın olmuştur.

            İkilinin yürüttüğü ilişkide baştan itibaren kişisel ve düşünsel ayrılıklar göze çarpmaktadır. Jung’un 18 yaşındayken “bir baba figürü” olarak addettiği bir yakınından cinsel istismara maruz kalması ve Freud’un onu, psikanalitik kuramının sürdürülmesinde bir misyoner pozisyonunda görmesi Jung’un Freud klasmanında birisine güvenmesini engellemiştir. Jung’un libidoya yönelik farklı bir tanım getirmesi ve cinselliğe daha az bir değer atfetmesi, terapide danışana yönelik yaklaşımı -ve hatta danışanın kanepede uzanma biçimi-, bilinç dışına “kolektif” bir anlayış da kazandırması bu ikilinin düşünsel bazda ayrıldığı noktalardır.

Jung’un Gizli Yönleri ve Ölümü

 Dinî inancı bakımından karmaşık bir profil sergilemektedir. Çocukluğundan itibaren güvenini kaybettiği klasik Hristiyanlığa karşı kısmi Protestan Hristiyanlık kimliğini benimseyen Jung, dışarıdan aktarılan Tanrı anlayışına karşı kendi iç tanrısına yönelmiştir.

Tahta oymacılığı, taş kesmeciliği, tekne gezintisi gibi hobilerinin yanı sıra simya, arkeoloji, dil bilimi, mitoloji gibi bilim dallarına aşinadır. Ana dili olan Almancanın yanı sıra Latince, İngilizce, Fransızca ve Yunancayı iyi derecede öğrenmiş ve bu dillerde okumalar gerçekleştirmiştir.

1903 yılında evlenen Jung’un bu evlilik süresince farklı dış ilişkileri de olmuştur. Bunlardan birisi eski bir hastası da olan Toni Wolff’tür. Bir diğer dış ilişkisi de yine eski bir hastası olan Sabina Spielrein’dir.

1913-1917 yılları arasında şiddetli bir iç çatışmaya ve ruhsal bir bunalıma maruz kalan Jung, işlevsel ölçüde büyük zarar görmüştür. Hiçbir zihinsel çalışma yürütemez ve hiçbir kitabı okuyamaz hâle gelmiştir. Gitgide delirdiğini düşünen Jung, intihara yeltenmeye kadar giden bu derin ve ağrılı süreci bilinç dışı ile yüzleşerek atlatmıştır. Bu dönemin olumlu etkilerinden birisi “Yaratıcı Hastalık Dönemi” olmasıdır.

Ardında; özenle kaleme alınmış psikolojiye yönelik eserler, “kolektif bilinç dışı” adında bir kısım da taşıyan yeni bir görüşün ürünü analitik psikoloji kuramı ve binlerce hatıra bırakarak 6 Temmuz 1961’de 86 yaşında hayata gözlerini yummuştur.

Hüseyin Güzey

KAYNAKLAR

Biyografi.info. (t.y.). Carl Jung Biyografisi.
Dusge. (2021, Mayıs 20). Carl Gustav Jung kimdir: Kitapları, sözleri ve ödülleri. 
Leblebitozu. (2017, Ekim 15). Carl Gustav Jung eserleri ve hayatı. 
Schultz, D. P. ve Schultz, S. E. (2018). Psikanaliz: Muhalifler ve psikanaliz
türevleri(Y.Aslay). S. Darcan (Ed.), Modern psikoloji tarihi (ss. 640-652). Kaknüs Yayınları. (Orijinal iş 2004’te basıldı)