SPOR VE EGZERSİZ PSİKOLOJİSİ-NİSA SIK

 

SPOR VE EGZERSİZ PSİKOLOJİSİ

Psikoloji dediğimiz bilim derya deniz, uçsuz bucaksız bir okyanus, sonu görünmeyen kuyu ve daha niceleri. Cevapların bulundukça soruların daha da arttığı bir alan. Ne kadar çok bilirsek bilelim asla tamam olamayacağımız bir kulvar. Kapsamının bu kadar geniş olduğu Psikoloji biliminin oldukça fazla alanı vardır. Hiç şüphesiz bu alanların son zamanlarda en yıldızı parlayanı “Spor ve Egzersiz Psikolojisi”. Peki nedir bu alan, ne iş yapar ve ülkemizde ki gelişimi nasıldır hep birlikte birazcık göz atalım.
Sporun modernleşmesi, profesyonelleşmesi ile sporcular multidisiplinel yaklaşımları benimsemişlerdir. Performanslarını arttırmak için farklı alanlar ile işbirliğine girmeye ve farklı spor uzmanlarından destek almaya başlamışlardır. (Durubaş, Kelecek, & Koruç, 2019).Bu uzmanlık alanlarından biride Spor ve egzersiz psikolojisidir. Spor ve egzersiz psikolojisi en yalın hali ile, spor yapanlarda antrenmanların verimliliğini artırma, öğrenme sürecini hızlandırma, ulaşılacak performansın önündeki ruhsal engelleri ortadan kaldırma amaçlarını gerçekleştirmeye çalışan bir spor bilimleri dalıdır. (Eygü, 2009). Dikkat edeceğiniz üzere spor bilimlerinin bir alt dalı olarak alınıyor. Yüksek lisans alanında başvurularını da şu anda Spor bilimleri fakülteleri kabul etmektedir. 
Dünyada spor psikolojinin başlangıcının 19.yy sonu, 20.yy başı gösterilmektedir. Türkiye’de de spor psikolojisi ile ilgili ilk yayına 1943 yılında Maarif Vekilliği, Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğü tarafından tercüme ettirilerek yayınlanan “sporun fizyo-patalojisi” isimli kitabın 173-188 sayfalarında rastlanmaktadır. Türkiye’de spor psikolojisi alanında ilk yüksek lisans ve doktora programı 1982 yılında Ege Üniversitesi’nde başlamıştır. (Bayar, 2011) Bunlarda bizlere gösteriyor ki oldukça genç ve araştırılmaya, çalışılmaya oldukça ihtiyaç duyulan bir alanla karşıyayız. Spor psikolojisin temel problemi hareket davranışı ve spor eylemini içeren sistem içinde ki tüm etkinliklerdir. Bu etkinliklerin içine bilişsel süreçlerde dâhildir. Öğrenmek, sporcuların performanslarını etkileyen unsurların tespiti, performanslarının artmasını sağlayacak unsurlar üzerinde de çalışırlar. Sportif etkinliklerin psikolojik açıdan analizlerini yaparlar ve genel yasalar ortaya koymaya çalışırlar. Ülkemizde 4 yıllık psikoloji lisans eğitimini bitiren kişiler spor bilimleri fakültelerinde açılan 2 yıllık yüksek lisans programlarına kayıt yaptırabilirler. Yukarıda da tanımladığımız gibi spor ve egzersiz psikolojisi spor bilimlerinin bir alanı olarak kabul edilmektedir. Bu sebeple yüksek lisans programlarına psikoloji alanı dışından alanlardan da öğrenci kabul edilmektedir.
Teoride açıkladığımız spor ve egzersiz psikolojisi maalesef pratikte özellikle ülkemizde istendik seviyeye gelememektedir. Milyon dolarlık spor kulüplerini bilimin gücüne inandırdığımızda her şey daha güzel olacaktır.

TEŞEKÜRLER…

NİSA SIK

 
 
 
 
 
KAYNAKÇA
Bayar, P. (2011). TÜRKİYE’DE SPOR PSİKOLOJİSİNİN GELİŞİMİ. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 131-136.
Durubaş, D., Kelecek, S., & Koruç, Z. (2019). Türk Antrenörlerin Spor Psikolojisine İlişkin Bilgi Düzeyleri ve Tutumları. Spor Bilimleri Dergisi, 146-157.
Eygü, H. (2009). SPOR PSİKOLOJİSİ VE TÜRKİYE’DEKİ FUTBOL. Yüksek Lisans Tezi, İŞLETME ANABİLİM DALI, Erzurum.