Ana içeriğe atla

KLİNİK PSİKOLOJİ- YAĞMUR NİLAY CÖMERTPAY

 

KLİNİK PSİKOLOJİ

Psikolojinin en popüler alt alanlarından biri olan klinik psikolojiyi anlatacağım bu yazımda sizlere. Psikoloji denince koltuğa uzanmış bir kişi ve onu dinleyen psikolog imgesi canlanır hemen hemen herkesin aklında. İşte bu imgeleme ruhsal, davranışsal ve duygusal hastalıkların tanı ve tedavisi ile ilgilenen klinik psikolojidir.

Dört yıllık psikoloji lisans eğitimini tamamlayan kişiler psikolog unvanını elde eder. Eğitimine devam ederek klinik psikoloji alanında uzmanlaşan kişilere ise klinik psikolog denir. Dolayısıyla özel bir uzmanlaşma alanı olarak klinik psikoloji, temel bilim psikolojinin bilgi ve becerilerinin işlevsel olmayan, duygusal ve insanlar arası ilişkilerde sorunlar yaratan düşünce, duygu ve davranış bozukluklarını inceler, değerlendirir, bilgi üretir ve üretilen bu bilgileri kişinin sorunların çözümlenmesine, verimliliğinin ve esnekliğinin artmasına yönelik çalışmalar sürdürür. Dolayısıyla klinik psikoloji;

  • Normal olanın ne olduğunun iyice anlaşılmasını

  • Genel olarak psikolojik bozuklukların doğasının araştırılmasını

  • Bozukluğu belirlemek üzere tanı koymayı

  • Bozukluğu açıklamak üzere psikopatolojik durumun analizini

  • Sorunu ortadan kaldırmak ve önleyebilmek için çeşitli yöntemlerin uygulanmasını

  • Uygulanan değiştirme ve önleme yollarının da etkililiğinin araştırılmasını içerir.

    Klinik psikolog ne iş yapar?

    Yürürlükteki sağlık mevzuatına göre klinik psikologlar (Türk Psikologlar Derneği, 2020)

  1. Uluslararası Hastalık Sınıflandırma (ICD-10) listesinde F00 ile F99 kodları arasında yer alan hastalıklarda ilgili uzman tabibin teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak,

    hastalara eğitimini aldığı terapi ve psikolojik destek hizmetlerini verir.

  2. Gözlem ve görüşme teknikleri kullanır; eğitimini almış olmak kaydı ile zekâ, kişilik, gelişim,

    nöropsikolojik testler, ilgi, tutum ve uyum envanterleri gibi araçları uygular ve yorumlar.

  3. Kullandığı ölçme, değerlendirme yöntemlerinin psikometrik özelliklerine, verdiği psikolojik hizmetlerin ya da eğitim programlarının etkinliğinin değerlendirilmesine yönelik

    çalışmalar/araştırmalar yapar.

  4. Eğitimini almış olduğu alanlarda hastalara, hasta yakınlarına, ekipteki tüm elemanlara insan ve

    davranışları hakkında kuramsal ve uygulamalı eğitimler verir.

  5. Toplum ruh sağlığını korumaya yönelik faaliyetlere katılır, katkı sağlar.

  1. Psikolojik değerlendirme ile hastalık olarak tanımlanmayan ve ayrıca sıralanmış durumlarda eğitimini aldığı psikoterapi uygulamalarını yapar.

  2. Gerekli durumlarda bireyler ya da aileleri için krize müdahale, travma ve afetlerde bireysel/grup psikolojik yardım ya da eğitimini aldığı psikoterapi uygulamalarını yapar ve/veya yapılmasını önerir.

Klinik psikologlar; özel muayeneler, hastaneler, sağlık hizmetleri servisleri, ruh sağlığı birimleri, danışmanlık birimleri, okullar ve üniversitelerde çalışabilirler.


Bir bilinç oluşturmak ve klinik psikolojiyi daha anlaşılır kılmak için bazı noktaların altını çizmek istiyorum.

  •  Türkiye’de klinik psikoloji resmi düzeylerde çok önemli, tanımlanma, anlaşılma sorunlarıyla iç içe olan bir alandır. Klinik psikolojide amaç; bireysel ya da grup düzeyinde çeşitli psikolojik bozuklukları tespit etmek, tanılandırmak, değerlendirmek, önlemek veya tedavi ederek davranışsal uyum, kişisel verimlilik ve doyumdur. Bu amaç, başta psikiyatri ve rehberlik ve psikolojik danışmanlık olarak diğer disiplinlerince de paylaşıldığından kesin bir sınır ayrımı yapılamamakta ve bu mesleklerin birbiriyle karıştırılmasına neden olmaktadır. Meslek yasası eksikliğinden kaynaklanan bu durum için başta Türk Psikologlar Derneği (TPD) ve Psikoloji Öğrencileri Meslek Yasası Platformu (PÖMYAP) olarak çeşitli çalışmalar yürütülmektedir.
  • Ülkemizde, klinik psikoloji “deli doktoru” olarak nitelendirilmektedir ve klinik psikologa

    gitmek deli olmakla eş değer görülmektedir. Bu yanılgıdan ötürü çoğu insan psikolojik destek almaktan kaçınmaktadır. Fakat çeşitli ruhsal bozukluklardan ötürü acı çekmek, günlük yaşamın, insanlarla iletişimin vb. alanların negatif yönde etkilenmesi delilik anlamına gelmez. Klinik psikolog geçirilen zor zamanlarda, sorunlarla başa çıkmada veya yaşam doyumunun arttırılmasında insanlara yardım eder. Dolayısıyla klinik psikolog deli doktoru değildir ve klinik psikologa giden kişi deli değildir.

  • Her klinik psikolog psikoterapist değildir. Klinik psikoloji bir uzmanlık alanıdır ve bilimsel yeterliliği ifade eder ancak terapi uygulamada yeterliliğe sahip olduğu anlamına gelmez. Öte yandan, psikolojinin klinik uygulamalarına veya psikiyatride bilimsel yeterliliğe ek olarak çeşitli terapi eğitimleri ve süpervizyon süreçlerini tamamlayarak terapi uygulama yeterliliği kazanan bireylere psikoterapist denir. Dolayısıyla, klinik psikolog ilgili terapi eğitimlerini ve süpervizyon süreçlerini tamamlayarak terapi yapabilirler.

  • Klinik psikologlar ilaç yazamazlar. Onun yerine bilişsel davranışçı terapi, psikanaliz gibi bazı psikolojik yöntemler uygularlar. Yukarıda da bahsettiğim gibi psikiyatri-psikoloji arasında kesin bir ayrışma yoktur. Fakat kullanılan teknikler, alınan temel psikoloji, biyoloji ve sosyal bilimler eğitimlerinin yoğunluğu ve eğitimler sonucu elde edilen bilgilerin kullanım tarzı ile psikoloji ve psikiyatri birbirinden ayrışabilmektedir. Alınan yoğun insan biyolojisi eğitimi sebebiyle ilaç yazma hakkı psikiyatristte saklıdır. Bu nedenle, ilaç gereken durumlarda klinik psikologlar psikiyatrlarla birlikte karar verebilirler.

    1. Dizi önerisi: in Treatment


      Yağmur Nilay Cömertpay

      Referans:

      Türk Psikologlar Derneği, (Son güncelleme: 21-07-2020). “Klinik psikolog ne iş yapar?” , Erişim Tarihi: 12.02.2021, https://www.psikolog.org.tr.



Yorumlar

POPÜLER YAZILAR

GERÇEKLE HAYALİN BİRBİRİNE GİRDİĞİ BİR FİLM: FRACTURED- DORUKHAN SAĞLAM

  GERÇEKLE HAYALİN BİRBİRİNE GİRDİĞİ BİR FİLM:  FRACTURED Beynimize ne kadar güvenebiliriz? Biz mi beynimizi yönetiriz yoksa o mu bizi yönetir? Zihnimiz gerçekleri bile saptırabilecek kadar güçlü müdür?  Fractured filmi boyunca işte tam da bu soruları soracaksınız kendinize. Zaman zaman ne olduğu konusunda karmaşaya düşebilir, ne olduğunu tam anlamlandıramayabilirsiniz. Kimi zaman ise tam her şeyin açıklandığını düşündüğünüzde bir sonraki sahne tüm fikirlerinizi altüst edebilir. Gizem, gerilim ve psikoloji konulu filmler ilginizi çekiyorsa bu film tam da size göre olacaktır. Film, evli bir çiftin yolculuğu ile başlamaktadır. Ray ve Joanne Monroe ufak kızları Peri ile birlikte seyahat ederken bir benzin istasyonunda mola verirler. Bu benzin istasyonunda mola verdikleri sırada kızları bir kaza geçirir. Peri inşaat alanının kenarında dururken bir köpek gelir, Ray köpeği korkutmak için taş atsa da köpek Peri’nin üzerine giderek onu korkutur ve korkarak geri kaçan Peri inşaat çukuruna düşer

GOOD WİLL HUNTİNG(CAN DOSTUM)- ÖZGE CEYLAN

  GOOD WİLL HUNTİNG(CAN DOSTUM) Good Will Hunting  Türkçe ismi ile Can Dostum    Matt Damon  ve  Ben Affleck 'i n senaryosunu yazmış olduğu,   Robin Williams ’ın başrolünü oynadığı Oscar Ödülü almış bir filmdir.  Film de yer alan oyuncu Matt Damon ve Ben Affleck Hollywood Sinema dünyasında önemli bir noktaya gelmekle beraber Film ile En iyi Senaryo ödülünü almışlardır Bu ödül ile birlikte sinema yaşamının bir çok alanında yer almışlar ve performanslarını sergilemişlerdir. Geçmişten günümüze filmler ele alındığında psikoloji, eğitim gibi insan ve toplumu ele alan birbirinden farklı birçok alanda filmlerden yararlanmaktadır. Bu nedenle  psikoloji sahasında da kullanılmaktadır  Filmler baktığımız zaman bireyin yaşamını yansıtmak ile beraber kimi zaman kişilerin gerçek yaşam öyküsünden yararlanılarak oluşturulmaktadır.   Filmler alanda fazlasıyla kullanılmaya başlamaktadır şöyle ki sinema terapisi terapi içerisinde yardımcı bir araç olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda filmlerin insan

YUNAN MİTOLOJİSİNDE KADIN- Ezgi KAYA

YUNAN MİTOLOJİSİNDE KADIN Yunan Mitolojisi’nde sık sık karşımıza kadınlar, tanrıçalar çıkar. Hatta bu kadınlar güç savaşçılık ve sembolleri ile bazen erkekleri bile saf dışı bırakabilirler. Örneğin savaşçı, güçlü kimliği ile tanınan Zeyna çok güçlü bir karakter ve mükemmel bir savaş zekâsına sahiptir. Anlatılanlara göre Zeyna o kadar güçlü bir Tanrıçadır ki Tanrıların bile zapt edemediği atlara biner, onlarla uzak diyarlarda savaşır. Baş Tanrı Zeus ve yine güçlü bir karakter olan hikmet tanrıçası, Zeus’un ilk karısı Metis’in kızı olan Athena zekâ ve strateji tanrıçası olarak bilinir. Aynı zamanda Athena sanat ve ilham tanrıçası olarak da bilinir.  Yunan Mitolojisi efsanelerinde de kadın ve kadının mucizeleri sık sık anlatılır. Örneğin Athena’nın Zeus’un kafasının içinden çıktığı ve bu yüzden de Baş Tanrının bütün özelliklerini aldığından bahsedilir. Zeus’un kafası yarılır ve ortaya dans eden, güzelliği ile insanlara ilham veren tanrıça Athena ortaya çıkar ve bütün ölümsüzle

SIGMUND FREUD VE AŞKIN PSİKOLOJİSİ-ROJDA ÇELİK

SIGMUND FREUD VE AŞKIN PSİKOLOJİSİ Aşk şairlerin uydurmasıdır, demiştir Ursula K. Le Guin Malafrena adlı romanında. Peki, şairlerin anlam yüklemeleri sonucu mu aşk insan hayatında bu kadar değerli olmuştur, yoksa aşkın insan hayatında bu kadar değerli olması mı şairleri yazmaya yöneltmiştir. Bu soruların cevabını bilmemekle beraber gelin Freud’un “Aşkın Psikolojisi” kitabını inceleyerek bu konuya ışık tutmaya çalışalım. Freud denince hemen hemen herkesin aklına cinsellik gelir. Çünkü psikoloji ile ilişkili çoğu kavramı cinsellik temelinde açıklamıştır. Aşk kavramı da bunlara dâhildir.  Freud’un yaşadığı dönemde cinsellik, toplumun ahlaki değerlerinden dolayı baskıya maruz kalıyordu. Evlenmeden yaşanan cinsel birliktelikler hoş karşılanmıyor ve ayıplanıyordu. Cinsellikten açıkça söz etmek bile mümkün değildi. Bu durumun getirdiği cinsel eğitim yetersizliği hem erkek hem de kadının yaşantısında zorluklara neden oluyordu. Günümüzde de bu durumun geçerliliğini koruduğunu biliyoruz. Özellik