PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK-ALİ AKBULUT

 PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK

Her birimiz bizi sarsan, güçsüz olduğumuzu düşündüren, çaresiz hissetmemize neden olan durumlarla karşı karşıya kalabiliyoruz. Kimi zaman zorlansak bile olanca gücümüzle bir şeylerin üstesinden gelmeye çalışıyor kimi zamanda kolumuzu kaldıracak gücü kendimizde bulamıyoruz. Gelin bu sayımızda beraber psikolojik sağlamlık kavramından bahsedelim.

Pandemi ile pek de istekli yürütmediğimiz ilişkimizde 1 yılı aşan bir süreci geride bıraktık. Bu süre zarfında virüs karşısında bağışıklık sistemimizin ne kadar önemli olduğunu, bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için neler yapmamız gerektiğini neredeyse her gün dinledik, okuduk, tartıştık. Yani virüslerle, bakterilerle, hastalıklarla sağlığımızın arasında bir duvar olan bağışıklık sistemimizi güçlü tutmak hepimizin aklında yer etti. Peki bizi korkutan, kaygılandıran, güçsüz hissettiren, mücadele edemeyeceğimiz düşüncesi oluşturan durumlar karşısında psikolojik sağlığımızdan ne şekilde bahsedeceğiz? Hayatımızda karşılaşabileceğimiz zorluklar karşısında nasıl bir tavır takınacağız? Aşabilecek miyiz? Kendimizi karşı karşıya kalmak istemediğimiz durumlara nasıl hazırlayacağız? İşte tam da burada psikolojik sağlamlık kavramı üzerinde durmalıyız.

Psikolojik sağlamlık birey için aşması oldukça güç olan durumlar karşısında bireyin bu durumlarla baş edebilip üstesinden başarılı bir şekilde gelme ve uyum sağlayabilme yeteneğidir (Öz & Bahadır Yılmaz, 2009). Covid pandemisinde hastalanan bireylerin her birinin hastalık sürecinde farklılıklar yaşandığını, kimi bireylerin daha ağır kimi bireylerin ise çok hafif atlattığını biliyoruz. Bu durumda da bağışıklık sistemimizin önemli bir rol oynayabileceğini biliyoruz. Bireylerin psikolojik sağlamlığı da aynı bağışıklık sistemi gibi birbirlerinden farklıdır. Hepimiz hayatımızda benzer zorluklarla, bizi inciten, sarsan benzer durumlarla karşı karşıya kalabiliyoruz ancak hiçbirimiz bu durumlar karşısında aynı tepkiyi göstermiyoruz. Kimimiz bizde stres yaratan zorluklar ya da travmatik durumlar karşısında anksiyete ve depresyon yaşayabiliyor ve bu iyi olmayan psikolojik durumumuz uzunca bir süre sürebiliyor, kimimiz de bu tür durumlar karşısında meydana gelen iyi olmama durumundan kısa bir sürede ayrılıp yaşamın normal akışına dönebiliyor. İşte bu kendini toparlayıp normale dönme gücü psikolojik sağlamlık kavramı ile açıklanır (Doğan, 2015, s. 93). Yani bir nevi yaşamda bizi strese sokan, üzen, sarsan, incitebilecek durumlarla ruhsal sağlığımız arasındaki duvar dersek psikolojik sağlamlık için yanlış olmaz sanırım.

Peki ne yapacağız bu psikolojik sağlamlığı iyileştirmek, güçlendirmek için?  Bağışıklık sistemi için ne yapacağımızı aylarca konuştuk öğrendik, buna ne yapacağız arkadaş? Hani çoğu kişiden duyarız ya hayat insanı olgunlaştırıyor diye sanırım aynen öyle oluyor. Yaşantımızda karşılaştığımız zorluklar eninde sonunda hemen farkına varmasak da bazı çıkarımlar yapmamıza neden oluyor muhakkak, yani aslında karşılaştığımız güçlüklerin tam da kendisi psikolojik sağlamlığımızı güçlendirmede işimize yarıyor. Hayatta zor anlarımızın olabileceği düşüncesini kabullenip o anlarla karşılaşınca ne kadar zorlansak da üzülsek de yaşamın doğal akışının içinde karşılaştığımız bu durumun olabileceğini kabul etmek gerekiyor. Kendimize ve çevremize yönelik farkındalığımızı arttırmak durumların daha önce görmediğimiz yanlarını görmemizi sağlayarak düşüncelerimizin, bakış açılarımızın değişmesinde rol oynayabilir. Hoşumuza giden ve bize iyi gelen şeyleri bilip bu doğrultuda zamanımızı planlamak ve bizi olumsuz etkileyeceğini bildiğimiz şeylerin farkında olmak psikolojik sağlamlığımızı olumlu etkileyecektir. Umut ve hayal kurmak gibi kavramların da bireyin motivasyonunu ve bakış açısını etkilediği inkar edilemez sanırım. Ayrıca güçlü iletişim bağları, ikili ilişkiler kendimizi iyi hissetmemize yararken çoğu kaygılarımızın ve korkularımızın üstesinden gelebilme konusunda da yardım edecektir bize. Tüm bu bahsettiklerimiz psikolojik sağlamlığımız için olumlu yönde etki edebilecek durumlardır. Aslında neredeyse hiçbirimizin bilmediği şeyler değil, değil mi? Yazının başında bu bölüm ile ilgili çok farklı şeyler düşündünüz belki de. Aaa unutmadan, spor yapmak, sağlıklı ve dengeli beslenmek, uyku düzeni gibi çokça duyduğumuz şeyler sadece bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için değil psikolojik sağlamlığımızı da güçlü tutmak için gerekli aman unutmayalım. 

ALİ AKBULUT

Kaynakça

Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği'nin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.

Öz, F., & Bahadır Yılmaz, E. (2009). Ruh Sağlığının Korunmasında Önemli Bir Kavram: Psikolojik Sağlamlık. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 82-89.