SPINNING OUT
Bipolar Bozukluk Tanısı ile Yaşamak
Esneklik, denge, güç, disiplin gibi daha pek çok unsuru bünyesinde barındıran, müziğe uygun koreografi ve kostümüyle estetik bir şölen sunan artistik buz pateni gösterilerini izlemek bende ister istemez performansların ne kadar kusursuz olduklarına dair izlenim oluşturuyordu. Peki, kusursuzluğa giden yolda neler yaşanmıştı?
Katarina Baker 21 yaşında tekler kategorisinde gelecek vaat eden başarılı bir patenciyken bir performansı sırasında geçirdiği kazada başından yaralanmıştır. Yaşadığı travmatik deneyim sonucu kusursuz üçlü atlayışlarını tamamlamaya cesaret edemez hale gelmiştir. Bu da kariyerinde önemli bir yol ayrımına neden olmuştur. İki uçlu bu yol ayrımı sonucunda Kat kariyerine çiftler kategorisinde devam eder. Kat’in yaşamındaki iki uçlu olan tek şey kariyerindeki yol ayrımları değil aynı zamanda da sahip olduğu bipolar bozukluktur. Birbirini takip eden depresyon ve mani örüntüsünden meydana gelen bipolar bozuklukta genetik faktörler etkilidir ve çevresel faktörler sürdürücü olabilir.
Kat, kız kardeşi ve bipolar bozukluğa sahip annesi ile birlikte yaşamaktadır. Aile öyküsünde bipolar bozukluğun olması; annesinin ilaçlarını düzensiz kullanması, kariyerleri konusunda kendisine ve kardeşine karşı olan baskısı, olumsuz tutum ve davranışları; artistik patinajın rekabetçi ve hırslı ortamı gibi birtakım olumsuz çevre koşulları da bipolar bozukluğun genetik ve çevre faktörleri için gerekli zemini oluşturmaktadır.
Kat, annesinin aksine ilaçlarını düzenli kullanıp, grup terapisine gitse de çiftli buz pateninde partnerine karşı yaşadığı güven ve ilişkisel problemlere, üçlü atlayışlarını tamamlamadan yarıda bırakması gibi kariyerine ilişkin endişelere sahiptir ve ilaçların onu olumsuz etkilediğini düşünmektedir bu nedenle de başta doktor kontrolü dışında dozunu azalttığı Lithium’u daha sonra kullanmayı bırakmıştır. Bunun yanı sıra grup terapisinde Kat’in bulunduğu grupta annesinin de terapiye başlaması üzerine grup terapisine gitmeyi de bırakmıştır. Aslında bu noktada terapistin de hatalı olduğunu düşünmekteyim. Çünkü katılımcıların aile, arkadaş ya da iş gibi ortamlarından tanıdıkları biriyle aynı grupta yer almak isteyip istemediklerine dair her iki taraftan da onam almak önemlidir. Tabii ki de bir danışanın gruptaki kişileri daha önceden tanıyıp tanımadığına, tanışıklık derecelerine ilişkin bilgilere sahip olmak da takibini yapmak da çok olanaklı değildir, zor olabilir ancak en azından bu örnekte olduğu gibi gruba bir danışanın annesi de dahil edilirken her iki tarafından da bilgilendirilmesine, tarafların izninin alınmasına dikkat edilmesi gerektiğini düşünmekteyim çünkü bu danışanın grup içerisindeki paylaşım düzeyini ve terapötik ilişkiyi olumsuz etkileyebilecek bir risk faktörüdür.
Lithium’u bıraktıktan sonra Kat’in işlevselliğinde birtakım değişiklikler meydana geliyor. Koreografilerine yeni hareketler ekleyerek zorlaştırıyor ve bunun için daha çok antrenman yapıyor hatta üçlü atlayışlarını eskisi gibi kusursuz ve rahat bir şekilde tamamlar hale geliyor kısacası spor kariyerine ek olarak cinsel hayatında amaca yönelik etkinliklerinde artış ve görsel halüsinasyonu olduğunu; ajitasyona bağlı olarak kolunu ısırmaya devam etme, fütursuzca ve aşırı düzeyde para harcama, tanımadığı insanlarla parti yapma gibi çeşitli davranışlar sergilediğini görüyoruz. Aynı zamanda bu gibi davranış değişiklikleri hem romantik ilişkisindeki hem de buz patenindeki partneri, kız kardeşi ve arkadaşları tarafından fark ediliyor. Her ne kadar bu değişimi fark etseler de anlamlandıramıyorlar böylece kişiler arası ilişkileri bozuluyor. Kısacası sosyal ilişkileri de zarar görüyor ve bu yalnızca onu değil çevresindekilerin de yaşamlarını çeşitli şekillerde olumsuz olarak etkiliyor.
Bu etkilerden sadece biri ise Kat ve annesinin mani dönemindeki davranışları, problemleri ve tartışmaları sırasında Serena geri plana itilmiş hissediyor çünkü onlar kendi problemleriyle ilgilenirken Serena’ya gereken ilgi ve önemi gösteremiyorlar. Serena da bu ihtiyacını “erkek arkadaşıyla” tamamlamaya çalışıyor ancak Dr. Parker, Serena’nın sandığı gibi bir ilişki içinde olmak istemiyor. Dr. Parker, Serena’ya karşı romantik bir duygu hissetmezken Kat’in en yakın arkadaşıyla romantik ilişki kuruyor. Zaten doktorun hastalarıyla, doktor-hasta ilişkisi dışında ilişki kurması doğru değilken henüz reşit bile olmayan hastasıyla cinsel birliktelik yaşaması etik değildir.
Tüm bu sorunları besleyen unsurlardan biri de aslında Kat ve annesinin bipolar bozukluk tanısına sahip olduklarını saklamaları. Damgalanacakları, yargılanacakları endişesiyle “Ben bipolar bozukluğa sahibim.” diyemeyen, bunu herkesten saklayan Baker ailesinin sır çemberi giderek daralmış ve onlara nefes aldırmaz hale gelmiştir. Yarım bırakılan tedaviler, biten romantik ilişkiler, dağılan arkadaşlıklar, ihmal edilen kız kardeş, suya düşen kariyer planları ve daha niceleri ile dolu olay örgüsü Kat’in itirafları ile onarılmaya çalışılan insan ilişkileri ve Kat-Justin ikilisinin kusursuz çiftli buz pateni performansı ile sona eriyor.
Genetik–çevre faktörlerinin etkileşimini, ilaç tedavisi ve terapinin önemine ek olarak sosyal desteğin de gerekli olduğunu tüm bu unsurlar arasındaki ilişkiyi örneklendiren Spinnig Out’u sadece Kat üzerinden değerlendirmek için bu kısa yazı bile yetersizken Kat ve diğer karakterlere ilişkin detayları ayrıntılarıyla değerlendirmeyi size bırakıyorum.
Teşekkürler.
Berrak Çakıroğlu.
Yorumlar
Yorum Gönder