DÜNYA MİTOLOJİSİNDE AŞK- MERVE CEREN ŞAFAK

DÜNYA MİTOLOJİSİNDE AŞK

Aşk, bireylerin bir çeşit bağlanma halidir. Aşk hakkinde birçok bilimsel açıklama mevcuttur. Beynimizin bazı bölümlerini aktive eden, ayna nöronların aktif olduğu (empati becerisinin gelişmesini sağlar), çeşitli hormonları harekete geçiren biyolojiyi ve duyguları kapsayan bir kavramdır. Aşk aynı zamanda şefkat gibi unsurları da içinde bulundurur ve böylece kişiler arasında bağlanmayı sağlar. (Doğan, 2017) Ancak ünlü şair Turgut Uyar’ın Aşkı tanımlayan anlamamızı sağlayan çok güzel bir sözü vardır; ‘‘Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe bakalım / Tuttukça güçleniyorum kalabalık oluyorum.’’

Peki dünya mitolojisinde aşk nasıl anlatılmıştır? Ülkelerin aşka dair çeşitli efsaneleri ve mitolojik karakterleri vardır. Bunlardan bazıları;

Pyramus ile Thisbe

Antik çağlarda yaşanıldığına inanılan bu efsane aileleri düşman olan iki komşu gencin aşkını konu alır. Pyramus Babil’in en yakışıklı genci, Thisbe ise en güzel kızı olarak anılır. Pyramus ve Thisbe birbirlerini çok sever ancak aileleri evlenmelerine izin vermez bunun üzerine gençler kaçmaya karar verir ve dut ağacının altında buluşmak için sözleşirler. Thisbe dut ağacının altına geldiğinde Pyramus orda değildir ve bir aslan kükremesi duyar. Thisbe kaçar ancak kaçarken şalını düşürür. Aslan, şalını düşürdüğü yere gelir yeni yemek yemiş olan aslanın ağzınki kanlar şalın üzerine damlar. Bir süre sonra Pyramus dut ağacının altına gelir ancak Thisbe’nin orada olmadığını fark eder ve Thisbe’ye ait olan şaldaki kanları görüp aslanın ayak izlerini fark eder bunun üzerine Pyramus, Thibe’nin öldüğünü sanarak ‘seni koruyamadım’ der ve kendini bıçaklayarak öldürür. Thisbe tekrar dut ağacının altına geldiğinde olanları anlar ve ‘seni ben öldürdüm’ diyerek sevgilisinin bıçağı ile kendini öldürür. Kanlar dut ağacını kırmızıya boyar ve o günden sonra ülkede kara dut ağaçları yetiştirilir.

Echo ile Narcissus

Olympos’ta geçtiğine inanılan bu efsane Echo adında bir peri kızının Narcissus adında çok yakışıklı bir gence olan aşkını konu alır. Echo Narcissus’a aşık olur ancak aşkına karşılık bulamaz. Bu nedenle Echo aşkından ölür ve aşkından susmayan sesi günümüzde yankılı sesler için kullandığımız terim olan ‘Eko’ya dönüşür. Echo’nun yaşadığı acıya dayanamayan Tanrılar Narcissus’a bir ceza verir ve Narcissus sudaki yansımasına aşık olur ancak kavuşamadığı bu aşkı onu nehir kenarında aç susuz bırakır ve orada ölüp, nergis çiçeğine dönüşür. Bir psikolojik terim olan ‘narsizim’ (Bireyin kendine duyduğu hayranlık, aşk) ise bu isimden doğar.



Dünya mitolojisine baktığımızda genellikle kavuşulamayan bir aşk ya da ihanet söz konusudur. Peki gerçekten aşk bu mudur? Aşk kavuşulamayınca mı aşktır? Ya da aşk böylesine gözü kör etmeli midir? Bu efsaneler elbette yıllar sonra karşımıza çıkabilecek kadar etkileyici bulunmuş efsanelerdir bu nedenle günümüzde hala anlatılmaktadır ancak günümüzde aşk kavramı çokça değişmiştir ve değişmelidir aksi taktirde Echo’nun Narcissus’a olan aşkının karşılık bulamadığı için cezalandırılması doğru kabul edilirdi. Eğer aşk olarak tanımladığınız bir ilişki içindeyseniz, aşkın iki kişinin birbirine verdiği değer, bağlılık ve özel hayatın sürdürülebilirliğini büyüten ve devam ettiren bir kavram olduğunu unutmayınız.

Teşekkürler,
Merve Ceren Şafak

Kaynakça:

1) DOĞAN, B. (2017). Şefkat ve Aşkın Nörobiyolojisi. Türkiye Klinikleri Psikiyatri-Özel Konular, 10(4), 278-286.
2) Özlem, Ö. (2019). Yunan Mitolojisinde Aşk ve Romantizm. https://www.shallwe.com.tr/yunan-mitolojisinde-ask-ve-romantizm/
3) Pyramus ile Thisbe. (2018, 26 Ekim).
https://www.arkeolojikhaber.com/haber-pyramus-ile-thisbe-17754/