ALIŞVERİŞ BAĞIMLILIĞI- NASİRA CANSEV BUKHARİ

ALIŞVERİŞ BAĞIMLILIĞI

Alışveriş bağımlılığı hakkında aslında toplumumuzdan çok komik hikayeler çıkabilir. Ancak altında bağımlılığı olan kişi için pek de komik olmayan duygular yatıyor. Yetersizlik, onaylanma ihtiyacı ve ya heyecan hissetme duyguları alışveriş anında beyindeki haz mekanizmasıyla ilişkilendiriliyor ve profesyonellerce bu davranış tıpkı kumar, yeme, seks ve tütün bağımlılığı dürtüleri gibi. Giderek artan borçlar, taksitlendirilen faturalar, kredi kartlarının varlığı sebebiyle ekonomik durum da gözetmiyor. Bu yüzden tedavisi esnasında kredi kartını o kişiden uzak tutmak ve bu davranışı yerine daha yararlı bir davranış koymak öneriliyor. (örn. Başkalarına yardım etmek, yemek pişirip dağıtmak)

Bağımlılık, kişinin kendini kontrolü ve çocukluğu üzerinden ayrılabilir. Kişilik ya da yetiştirilme esnasında kontrol mekanizması düşük olan bir birey yetişkinliğinde daha fazla bağımlılığa meyilli oluyor. Ve ya çocuklukta anneyle güvenli bir ilişki kuramayan çocuk bireyselleşme döneminde bağımlılıkları bir sığınma aracı ve özgüven aleti olarak kullanabiliyor.

Türkçesi onyomani olan alışveriş bağımlılığı 1915 yılında tanımlanmış, 1980 yıllarında kullanılmaya başlanmıştır. Yunanca satış-onios ve mania-çılgınlık anlamına gelir (Kearney ve Stevens, 2012). İngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre kadınlarda daha belirgin ve kompleks alt sebeplere bağlıyken erkeklerde daha sembolik ve duygusal bir rolü vardır (Koran vd. 2006).

Etkenler; plansız satın alma (Rook,1987), keşfedici satın alma (çeşit arama ve eğlence için vitrinlere bakmak (Urien,2000)), haz odaklı satın alma(doyumu olmayan tüketim ve ya kendine anlam kattığı düşüncesiyle satın alma (Rose ve Mort, 2001)), materyalizm (bu tip insanlar için maddeye sahip olmak bir başarın işaretidir), sosyal medya reklamları, kredi kartı. Satın alma konusunda toplumumuzun okullarda bilinçlendirilmesi böylelikle dürtüselliğin aza indirilmesi yararlı olabilir. Ancak günümüz ortamında sosyal medya alışverişi yüksek oranda arttırıyor bu aynı zamanda sosyal medya bağımlılığına giriyor ya da yaratıyor olabilir. Psithoth dergimizde bununla ilgili yazıya bakabilirsiniz.

Bunun yanında kompulsif satın alma durumları da vardır ve içeriğinde depresyon, anksiyete, mükemmeliyetçilik, kişilik bozukluğu, benlik saygısının düşüklüğü, dürtü kontrol bozukluğu bulunur. Kompulsif satın almalarda satın alma anında kişi çok mutluyken sonrasında pişmanlık ve utanç duyguları ortaya çıkar.

Sizin de dolabınız ihtiyacınız olmayanlarla dolu mu? , Mutsuzken mutluluğu alışverişte buluyor ve bunu sık sık yapıyor musunuz? , Alışveriş sonrası pişmanlık yaşıyor musunuz? , Sanal alışveriş sitelerinde ortalama kaç saat geçiriyorsunuz? Eğer siz de alışveriş bağımlılığından şüpheleniyorsanız sebebini kendinize sorarak bulup bir psikologdan yardım alabilirsiniz. Çünkü bir süre sonra borçlar, sosyal yaşamınıza etkisi ve kendinize ayırdığınız zamanın azalması yüzünden bundan rahatsız olmanız kaçınılmaz olacaktır.

Teşekkür ederim.

Nasira Cansev Bukhari

KAYNAK

Domjan, M. (2015). The principles of learning and behavior

https://www.e-psikiyatri.com/alisveris-bagimliligi-kumar-kadar-tehlikeli

https://dergipark.org.tr/en/pub/usuifade/issue/49338/630235

Yorumlar

POPÜLER YAZILAR

GERÇEKLE HAYALİN BİRBİRİNE GİRDİĞİ BİR FİLM: FRACTURED- DORUKHAN SAĞLAM

GERÇEKLE HAYALİN BİRBİRİNE GİRDİĞİ BİR FİLM: FRACTURED Beynimize ne kadar güvenebiliriz? Biz mi beynimizi yönetiriz yoksa o mu bizi yönetir? Zihnimiz gerçekleri bile saptırabilecek kadar güçlü müdür? Fractured filmi boyunca işte tam da bu soruları soracaksınız kendinize. Zaman zaman ne olduğu konusunda karmaşaya düşebilir, ne olduğunu tam anlamlandıramayabilirsiniz. Kimi zaman ise tam her şeyin açıklandığını düşündüğünüzde bir sonraki sahne tüm fikirlerinizi altüst edebilir. Gizem, gerilim ve psikoloji konulu filmler ilginizi çekiyorsa bu film tam da size göre olacaktır. Film, evli bir çiftin yolculuğu ile başlamaktadır. Ray ve Joanne Monroe ufak kızları Peri ile birlikte seyahat ederken bir benzin istasyonunda mola verirler. Bu benzin istasyonunda mola verdikleri sırada kızları bir kaza geçirir. Peri inşaat alanının kenarında dururken bir köpek gelir, Ray köpeği korkutmak için taş atsa da köpek Peri’nin üzerine giderek onu korkutur ve korkarak geri kaçan Peri inşaat çukuruna düşer

Devamı

GOOD WİLL HUNTİNG(CAN DOSTUM)- ÖZGE CEYLAN

GOOD WİLL HUNTİNG(CAN DOSTUM) Good Will Hunting Türkçe ismi ile Can Dostum Matt Damon ve Ben Affleck 'i n senaryosunu yazmış olduğu, Robin Williams ’ın başrolünü oynadığı Oscar Ödülü almış bir filmdir. Film de yer alan oyuncu Matt Damon ve Ben Affleck Hollywood Sinema dünyasında önemli bir noktaya gelmekle beraber Film ile En iyi Senaryo ödülünü almışlardır Bu ödül ile birlikte sinema yaşamının bir çok alanında yer almışlar ve performanslarını sergilemişlerdir. Geçmişten günümüze filmler ele alındığında psikoloji, eğitim gibi insan ve toplumu ele alan birbirinden farklı birçok alanda filmlerden yararlanmaktadır. Bu nedenle psikoloji sahasında da kullanılmaktadır Filmler baktığımız zaman bireyin yaşamını yansıtmak ile beraber kimi zaman kişilerin gerçek yaşam öyküsünden yararlanılarak oluşturulmaktadır. Filmler alanda fazlasıyla kullanılmaya başlamaktadır şöyle ki sinema terapisi terapi içerisinde yardımcı bir araç olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda filmlerin insan

Devamı

YUNAN MİTOLOJİSİNDE KADIN- Ezgi KAYA

YUNAN MİTOLOJİSİNDE KADIN Yunan Mitolojisi’nde sık sık karşımıza kadınlar, tanrıçalar çıkar. Hatta bu kadınlar güç savaşçılık ve sembolleri ile bazen erkekleri bile saf dışı bırakabilirler. Örneğin savaşçı, güçlü kimliği ile tanınan Zeyna çok güçlü bir karakter ve mükemmel bir savaş zekâsına sahiptir. Anlatılanlara göre Zeyna o kadar güçlü bir Tanrıçadır ki Tanrıların bile zapt edemediği atlara biner, onlarla uzak diyarlarda savaşır. Baş Tanrı Zeus ve yine güçlü bir karakter olan hikmet tanrıçası, Zeus’un ilk karısı Metis’in kızı olan Athena zekâ ve strateji tanrıçası olarak bilinir. Aynı zamanda Athena sanat ve ilham tanrıçası olarak da bilinir. Yunan Mitolojisi efsanelerinde de kadın ve kadının mucizeleri sık sık anlatılır. Örneğin Athena’nın Zeus’un kafasının içinden çıktığı ve bu yüzden de Baş Tanrının bütün özelliklerini aldığından bahsedilir. Zeus’un kafası yarılır ve ortaya dans eden, güzelliği ile insanlara ilham veren tanrıça Athena ortaya çıkar ve bütün ölümsüzle

Devamı

SIGMUND FREUD VE AŞKIN PSİKOLOJİSİ-ROJDA ÇELİK

SIGMUND FREUD VE AŞKIN PSİKOLOJİSİ Aşk şairlerin uydurmasıdır, demiştir Ursula K. Le Guin Malafrena adlı romanında. Peki, şairlerin anlam yüklemeleri sonucu mu aşk insan hayatında bu kadar değerli olmuştur, yoksa aşkın insan hayatında bu kadar değerli olması mı şairleri yazmaya yöneltmiştir. Bu soruların cevabını bilmemekle beraber gelin Freud’un “Aşkın Psikolojisi” kitabını inceleyerek bu konuya ışık tutmaya çalışalım. Freud denince hemen hemen herkesin aklına cinsellik gelir. Çünkü psikoloji ile ilişkili çoğu kavramı cinsellik temelinde açıklamıştır. Aşk kavramı da bunlara dâhildir. Freud’un yaşadığı dönemde cinsellik, toplumun ahlaki değerlerinden dolayı baskıya maruz kalıyordu. Evlenmeden yaşanan cinsel birliktelikler hoş karşılanmıyor ve ayıplanıyordu. Cinsellikten açıkça söz etmek bile mümkün değildi. Bu durumun getirdiği cinsel eğitim yetersizliği hem erkek hem de kadının yaşantısında zorluklara neden oluyordu. Günümüzde de bu durumun geçerliliğini koruduğunu biliyoruz. Özellik

Devamı

PSITHOTH

Bu Blogda Ara