REIMER DENEYİ-ZEYNEP ŞEVVAL BÜYÜKİZGİ

REIMER DENEYİ

Deney

Brian ve David Reimer, 1965’te dünyaya gelen, bir ailenin ikizleriydi. Doğumlarından 8 ay sonra idrar yollarındaki bir sıkıntıdan dolayı gerçekleşen sünnet operasyonu hayatlarını değiştirdi. İkizler fimoz isimli bir rahatsızlıktan dolayı sünnet edildiler fakat David’in operasyonu Brian’ınki kadar başarılı geçmemişti. Operasyonda kullanılan yakma tipi sünnet yöntemiyle David’in penisi neredeyse tamamen yanmış ve işlevsiz hale gelmişti. Olay üzerine Reimer ailesi çocuklarını John’s Hopkins Hastanesi’nde çalışan ve cinsel gelişim ve cinsiyet kimliği üzerine çalışmalar yapan Dr. John Money’e götürdüler. Money, günümüzde pek geçerliliği olmayan Nötral Cinsiyet Teorisi’nin savunucularındandı. Teoriye göre cinsiyet kişinin doğuştan getirdiği bir özellik değil, sonradan çevresel faktörlere öğrenilen bir kavramdı. Dr. Money aileye David’in cinsiyetinin değiştirilmesini önerdi. Aile, süreç boyunca tıbbi ve psikolojik olarak destekleneceği öne sürülerek ikna edildi ve David’in cinsiyet değiştirme serüveni başladı. Bu vakayı ölümsüzleştiren gelişme bu olmuştu.

Dr.Money

David’in testisleri alındı ve “Brenda” ismini alarak bir kız çocuğu gibi yetiştirilmeye başladı. Brenda’nın yetiştirilme süreci o yaşta bir çocuk için hayli zordu. Hormon tedavileri görüyor, Dr. Money tarafından belirli aralıklarla kontrol ediliyor ve çeşitli deneylere tabi tutuluyordu. Bu uygulamalardan bazıları oldukça riskliydi, hatta günümüzde suç teşkil edebilecek düzeydeydi. Örneğin; Brenda ve Brian, küçük yaşlarda bir takım cinsel pozisyonlara sokuluyordu ya da zaman zaman çıplak bırakılarak cinsel organlarını keşfetmeleri isteniyordu. Aynı zamanda, aileye de Brenda’nın gelişim süreciyle ilgili eğitimler veriliyordu. Dr. Money deneyin başarılı gittiğini düşünse de durum Brenda açısından o kadar başarılı ilerlemiyordu. Süreç boyunca Brenda kendini bir dişi olarak tanımlamakta zorluk çekmiş ve sosyal hayatında zorluklar yaşamıştı.

Dr. Money ilerleyen süreçte aileye Brenda için bir vajina inşa edebileceğini söyledi fakat bu fikri aile tarafından kabul görmedi, ve Reimer ailesi deneyi sürdürmekten vazgeçti. Brenda bu süreçte idrarını karnından açılan bir delikten yapmak zorunda kaldı ve hormonlarla yapılandırılmış bir bedene sahip olmaya devam etti. Bu durum ikizlerin psikolojilerinde de çeşitli hasarlara yol açtı. İkizi Brian’a (her ne kadar yaşananların şizofreniye sebep olduğunu belirtemesek de güçlü bir risk faktörü olduğunu söyleyebiliriz) şizofreni teşhisi konulurken, Brenda, intihar düşünceleri olduğunu dile getirmeye başladı. Bunun üzerine aile, 15 yaşındayken Brenda’ya biyolojik cinsiyetinin erkek olduğunu söyledi ve doğumundan itibaren yaşadığı süreçleri anlattı. Anlatılanlarla sarsılan Brenda, dişi kimliğini reddetti ve ismini David olarak değiştirerek biyolojik cinsiyetine dönme kararı aldı.

Bu süreçte David çeşitli operasyonlarla fizyolojik olarak bir erkek bedenine sahip olmaya çalıştı ve evlenip 3 çocuğun üvey babası olmaya başladı. Ancak, ikizi Brian’ın 2002 senesinde şizofreni ilaçlarını yüksek dozda alması sonucu gerçekleşen ölümünün ardından, 2004 yılında intihar etti.

Modern Araştırma Bakış Açısından Reimer Deneyi

Günümüzde cinsiyet ve cinsel yönelim çalışmaları gerçekleşmeye devam etmektedir. Ancak, Reimer Deneyi modern araştırma yöntemleri esas alınarak değerlendirildiğinde pek çok açıdan sorunlu bir deney olarak karşımıza çıkmaktadır. Öncelikle, yapılacak olan her araştırma için araştırmanın katılımcılarından onay almanız gerekir. Ancak, her ne kadar Reimer ailesi David’in cinsiyet değişimi için onay vermiş olsa da Dr. Money tarafından gerçekleşen deneyin bir parçası olduklarından haberdar değillerdi. Ayrıca; çok küçük yaştaki bir çocuğun bedenine yapılan müdahele, çocuk (ve hatta aile) için fizyolojik ve psikolojik açıdan pek çok riski barındırması sebebiyle etik dışı olarak değerlendirilebilir. Psikoloji alanında yapılan araştırmalarda katılımcıların sağlığını riske atacak müdahelelerin bulunmaması, araştırmanın etik değerler gözetilerek yapılması oldukça önemlidir. Tüm bu eleştirilerle birlikte, deneyin 1960’lı yıllarda gerçekleştiğini ve o dönemde günümüz bilgilerine sahip olunmadığını hatırlatmak isterim.

Reimer Deneyi, tarihte gerçekleşen, olumsuz sonuçlanmış pek çok deneyden yalnızca biri. Günümüzde araştırmacılar, modern araştırma metodlarını kullanarak, katılımcılarını riske sokabilecek tüm uygulamalardan kaçınmaktadırlar.

TEŞEKKÜRLER.

Zeynep Şevval BÜYÜKİZGİ

Konu Hakkında Yararlanabileceğiniz Videolar:

İngilizce: https://www.youtube.com/watch?v=SLFGMWoQaCU

Türkçe: https://www.youtube.com/watch?v=RcQBda2SujU



Yararlanılan Web Siteleri

https://evrimagaci.org/photo/tr/david-reimer-ve-cinsiyet-degistirme-vakasi

https://documentarystorm.com/dr-money-and-the-boy-with-no-penis/

https://circulatingnow.nlm.nih.gov/2017/10/13/dr-john-money-discovered/