Davranış Değişiklikleri ve Psikolojik Terapiler- Seda ULUDAĞ

Davranış Değişiklikleri ve Psikolojik Terapiler

Günümüzde  birçok psikolojik terapi yöntemi duygu, düşünce  ve davranış  sistemindeki uyumsuz etkileşimi  düzenleyerek  ruhsal sistemimizi aşamalı  şekilde  iyileştirmeyi amaçlar.  Bilişsel terapiler daha çok  düşünceyi baz alırken,  davranışçı terapiler davranışları baz alır.  Bu iki yaklaşımı birleştiren  bilişsel davranışçı terapi yöntemi  (BDT) ise düşünce  mekanizmalarını  değiştirerek  davranışı  değiştirmeyi  hedefler. Ortaya çıkan herhangi bir ruhsal problemin kaynağı,  yaşantı sonucu ve bazen de genetik yatkınlık etkisiyle düşünce  mekanizmalarında  bozulmuş algıların  oluşmasıdır.  Hatta EMDR (göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme) yöntemi de yaşantıların işlenmeden, düşünce yapısında kalmış olmasının  probleme yol açtığını savunur ve bu işlenmemiş anıları doğru biçimde  işleyerek kişinin  iyileşmesini hedefler. Genel olarak baktığımızda psikolojik terapi yöntemlerinin, öncelikle düşünce yapısını düzenlemeyi  sonrasında ise davranışta  pozitif degisim gözlemlemeyi amaçladığını görürüz. Ruhsal durumumuzun değişmesiyle  birlikte beyin görüntüleme yöntemlerinin verdigi sonuçlar sayesinde ; beynimizin nörobiyolojik, nörofizyolojik olmak üzere tüm açılardan  etkilendiğini  görürüz.  Bu etkilenmeler sonucu, davranışlarımızda değişimlerin meydana  geldiği gözlemlenmektedir. Üzücü bir durumla beraber farklı düşüncelere ve hislere kapılınca, günlük  hayatınızın  sekteye uğradığı,  önceki  günlerimizden farklı olarak enerjinizin düştüğü , yataktan çıkmak istemediğiniz zamanlarınız olmuştur. İşte  burada bile  üzücü  bir durumla karşılaştığınızda davranışlarımızda meydana gelen degisimi görmek mümkündür.

Bir OKB (obsesif kompulsif) hastasının en ufak mikrop kaptığında ölebileceğini düşünmesi ile davranışlarının  değiştiğini ve artık ellerini bir yıkayışta 50 defa  yıkadığını, her yeri sürekli temizlediğini ve mikrop kapacağı endişesiyle dışarıya çıkamadığı durumuyla karşılaşabilirsiniz. Akılınıza giren en ufak bir "düşünce" ile beraber yaşantınız değişebilir.  Herhangi bir yaşantı, elektriksel akıma dönüşerek sinir hücreleri aracılığıyla beyninize gönderilir ve diğer sinir hücrelerini kimyasal olarak etkileyerek beyninizde bir düşünceye dönüşür.  O düşünce  negatif ise beyindeki etkiye karşılık   davranışta tepkiye neden olur. Bu süreç  uzun süre devam ettiğinde  daha karmaşık ve baş edilmez bir hale dönüşür.  Çünkü artık o yaşantı,  zihninizde durmaktan vazgeçerek davranışlarınıza etki etmeye yönelmiştir ve hayatinizi etkilemeye başlamıştır.  Bu noktadan  itibaren düşünce  davranışı,  davranış düşünceyi etkileyecek şekilde döngüye girer. Ve bu girdabın içinden çıkmak fazlasıyla zor gelir. Tam da bu noktada en başta  bahsettiğim  terapi yöntemleri  ve daha bir çok  terapi yöntemi, insanların düşünce yapısından başlayarak davranışlarını ve en sonunda hayatlarını  tedavi eder. Önemli olan kişinin  farkındalığa  sahip olması, ayrıca bu girdaptan çıkarabileceğinin de farkında olmasıdır.

Bundan sonra ki aşamada  uzman bir psikolog/psikiyatr ile iletişime geçmek, kişi adına  verilebilecek en doğru karar olur.

                                                       Teşekkürler. 

                                                       Seda Uludağ