PSİTHOTH
Psikoloji Öğrencileri Meslek Yasası
Platformu (PÖMYAP) Yazı Ekibi olarak çalışmalara başlamadan önce dergimizin
adına uzlaşmamız ‘PSİTHOTH’ yönünde oldu. Bu yazıda genel hatlarıyla dergimizin
adının hikayesi üzerinde duracağım.
Thoth:
Antik Mısır Mitolojisi’nde yazının, bilgeliğin ve aklın tanrısı. Temsili; İbiş
kuşu başıyla, elinde bir kalem ve her şeyi kaydettiği parşömenleri ile
resmedilir. Thoth’un Sümer dilindeki adı olan “Ningişzidda”
Ağacın Efendisi - Yaşamın Eseri anlamına gelmektedir. Hem Sümer hem de Mısır
uygarlıklarında bilimlerin koruyucusu
olarak kabul edilir.
Hermopolis
civarında yaşadığı düşünülen Thoth, aynı zamanda Mısır’ın en bilindik ve en
saygın tanrılarından da birisiydi. Bazı mitlerde kendi kendini yarattığı
(doğurduğu) söylenirken bazılarında ise Ra’nın yumurtasından doğduğuna
inanılır. (Geraldine Pinch, 2002: 209)
Ayrıca
Thoth, güzel bir babun ya da İbiş Kuşu (veya İbiş başlı adam) olarak da geçer.
İbiş Kuşu Eski Mısır’da kutsal bir kuştu ve bilgelikle ilişkilendirilirdi. (Bkz:Ancient
Egypt Encyclopedia, Name&Origin of Thoth)
Ra’nın, Thoth’un babun formunu
geceleri parlasın, İbiş Kuşu formunu da yeryüzü ve cennet arasında bir elçi
görevi görsün diye yarattığı da söylenir.
Aynı
zamanda ilahi bir hekim olan Thoth, Horus’un yaralı gözünü (Ay) iyileştirmek
için güçlerini kullandı. Zamanla Thoth,
Ay ile de ilişkilendirildi. (Horus’un sağ ve sol gözleri sırasıyla Güneş ve
Ay’ı temsil ediyordu.) Bunun yanı sıra
modern takvimin yaratıcısı olduğuna inanılan Thoth, efsanelere göre Ay
ile beş günlük bir pazarlığa girmişti. Pazarlığı kazanan Thoth sayesinde takvime
beş gün daha eklendi. Bundan önce, takvim yalnızca 360 gün sürerdi. Tüm
bunlardan sonra Ay Tanrısı olarak da anılmaya başlandı.
Ülkesinde
doğa ile ilgili kuralları düzenledi ve halka hitap eden ilahiler besteledi. Ve
bu, onun Müzik Tanrısı olarak anılmasını da sağladı.
Son
derece ikna edici yeteneğe sahip olan Thoth, Ra’nın danışmanı olarak her şeyi kaydeder ve
aktarırdı. Tanrıların danışmanı olarak ikna edici yeteneğinin yanı sıra geçmişe
ve geleceğe dair tüm kayıtlar Kütüphane Tanrısı Seshat’la beraber bilgisi
dahilindeydi.
Thoth’tan
bahsederken değinilmesi gereken en önemli noktalardan birisi ise onun bilime olan ilgisi ve katkılarıdır. İnsanlığa
medeniyet getirenler Osiris ve İsis olsa da, medeniyetin aktarıcılığını
üstlenen hiyeroglif yazısının keşfi Thoth’a aittir. Bilimin ve bilgeliğin de
(astronomi, matematik, tıp vd. pozitif bilimlerle sanat, tarih yazıcılığı vd.)
öncüsüdür.
Antik
Mısır’da bütün yazıların onun onayından geçmesi ve yazdığı kitaplar (bkz: The Book of Thoth vd.) onu bize çekici
kılan başka özellikleridir.
Ülkesinde
doğa ile ilgili kuralları düzenledi ve halka hitap eden ilahiler besteledi. Ve
bu, onun Müzik Tanrısı olarak anılmasını da sağlamıştır. Rakamları ve alfabenin
harflerini, okuma sanatını, yazmayı ve tüm bu dallarda hitabeti geliştirdi. Ve
beşeri ya da kutsal her alandan her türlü yazıların, bildirilerin yazarlığını
ve denetimini yapmıştır. (Sir Ernest
Alfred Wallis Budge, 1969: 414)
Ek
olarak; Sümerler gibi Yunanlar da genel olarak Thoth’un bilgeliğini kendi Hermes tanrılarına benzetirken onu, astronomi,
sayılar bilimi ve matematik, geometri, tıp ve botanik, teolojik işleyişin ve
yerleşik hükümet sisteminin kurucu olarak tanımlarlar. Buradan da anlamaktayız
ki Thoth sadece Antik Mısır’da değil, sınırlarının ötesinde hakimiyet alanına
sahip bir bilim elçisiydi aslında.
Bizler,
PÖMYAP olarak, mesleğimize ve bilim camiasına faydalı işler çıkarmak isterken
dergimize ilk adımımızı attığımız bu yazıda, yukarıda tanıttığımız ‘Bilim ve
Yazı Tanrısı: THOTH’ ile ‘günümüzde
bilinen biyolojik ve psikolojik mekanizmalarla açıklanamayan, kural dışı bilgi
ve/veya enerji transferi süreçleri’ (Atkinson&
Hilgard, 2016: 224) olarak
tanımlanan ‘PSİ’ olgusunun uyumunu bir araya getirerek
adımızı duyuruyoruz. Bu noktada artık bizler bilimin yeni elçileriyiz.
Umarım
birlikte başardığımız işlere bir yenisini eklediğimiz bu dergiyle beraber psikoloji
bilimindeki güncel gelişmelerden psikolojide alan sorunlarına ve oradan da
tabii ki meslek yasamızın eksikliğine kadar açılan yelpazemiz psikoloji
öğrencileri ve psikologlara yararlı ve ufuk açıcı olur.
Tüm
ekip arkadaşlarıma, PÖMYAP ailesine, dergi yazarlarımıza ve okuyucularımıza
yeni süreçte başarılar dilerim. İyi okumalar herkese!
Teşekkürler
EDİTÖR
Umut Doğan BİLİCİ
KAYNAKLAR VE İLERİ OKUMA İÇİN:
BUDGE,
Ernest Alfred Wallis (1969: 414 ) The Gods of the
Egyptians: Or, Studies in Egyptian Mythology, 1. Cilt
PINCH,
Geraldine, (2002: 209) Handbook of
Egyptian Mythology
MARK,
Joshua, Ancient Egypt Encyclopedia, (2016)
Name&Origin of Thoth ( https://www.ancient.eu/Thoth/
)
Yorumlar
Yorum Gönder